مقدمه:
فهم معناي لغات، اين امكان را براي قرائت كنندگان قرآن فراهم مي‌آورد كه علاوه بر انس با متن قرآن كريم، برداشت صحيح و دقيقي از معنا و مفهوم آيات داشته و در مراد واقعی آیات کریمه، تدبر و تأمل نمایند. بدين منظور مركز طبع و نشر قرآن جمهوري اسلامي ايران، اين مصحف شريف را كه علاوه بر متن آيات، شامل معناي روان كلمات مشكل قرآن است، به عموم علاقمندان اهداء مینماید.
مخاطبان:
عموم دانش آموزان در مقاطع تحصيلي راهنمايي و متوسطه، بسياري از قواعد اصلي و پركاربرد زبان عربي را فرا مي‌گيرند؛ بنابراين ايشان با دانستن معنای برخي از لغات مشكل، قادر به فهم بسیاری از آيات قرآن خواهند بود.
اگرچه معناي دقیق و رواني كه در حاشية اين مصحف براي كلمات قرآن آمده است براي افراد با سطح تحصيلات پايين‌تر نيز مي‌تواند مفيد باشد؛ اما دانش‌آموزان مقطع متوسطه به بالا مخاطبان اصلي اين مجموعه خواهند بود كه اميدواريم با استفاده از معناي كلمات ذكر شده، بتوانند دريافت صحيحي از متن آيات قرآن كريم داشته باشند.
منابع:
اين مجموعه كه حاصل تلاش جمعي از كارشناسان مركز طبع و نشر قرآن جمهوري اسلامي ايران است با رجوع به منابع تفسيري و كتب اعراب و همچنين ترجمه‌هاي رايج و پس از جلسات متعدد و نظر خواهي از اساتيد مختلف، تهيه شده است.
از جمله منابع مورد استفاده در این کار مي‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
تفاسیر: مجمع البيان، الميزان، كشاف، البحر المحیط، روح المعانی، ابوالفتوح رازي، بیضاوی، جلالين، شبّر و نمونه
ترجمه‌هاي اساتيد محترم؛ آقايان: مكارم شيرازي، مجتبوي، فولادوند، گرمارودي، آيتي، بهرام‌پور، مشكيني، طاهري قزويني، انصاریان و نيز منابعي چون معجم الفاظ القرآن الكريم و قاموس قرآن و ...
ذكر اين نكته ضروري است كه در ابتدا، كلمات مشكل استخراج شده و شيوة اراية ترجمه در ميان تعدادي از جامعة مخاطب مورد ارزيابي و نظر سنجي قرار گرفت و پس از اتمام كار نيز چندين بار باز نگري صورت پذيرفت.
ویژگی ها:
برخي از ويژگي‌هاي علمي اين كار را به شرح زير مي‌توان بيان نمود:
1ـ كلمات به گونهاي ترجمه شده است كه از كنار هم قرار گرفتن آنها و كلمات آشنا، مخاطب بتواند معناي كامل آيه را دريافت كند.
2ـ ترجمه كلمات بر مبناي موقعيت آنها در آيه و سياق جمله، به منظور فهم آیة مورد نظر انجام شده است؛ مانند: «الفتنة : شرك» در آيۀ 191 سوره بقره، «فتنته : عذاب یا سرافکندگی او» در آیه 41 سوره مائده، «فتنة : آزمایشی» در آیه 15 سوره تغابن.
3ـ سعي شده در كلمات مشابه، با توجه به لفظ و همچنين سياق آيه، وحدت رويه در ترجمه حفظ شود.
4ـ به ريشة كلمات و يا مفرد و جمع آنها اشاره نشده است.
5ـ كلماتي كه در لفظ و معنا با فارسي مشترك هستند، معنا نشده‌اند.
6ـ تا حد امکان، مفردات جمله به صورت تك تك، ذكر و معنا میشوند؛ ولي مواضعي كه مفردات به تنهايي گويا نباشند تركيب آورده خواهد شد؛ مانند: «سُكِّرَت اَبصارُنا : چشم بندي شده‌ايم»، «هُم لِلكُفرِ يَومَئِذٍ اَقرَبُ مِنهُم لِلايمانِ : آنان در آن روز به كفر نزديك‌تر بودند تا به ايمان»
7ـ در صورتي كه معناي كلمهاي به جهت داشتن تعلق لفظي و معنوي در ارتباط مستقيم با كلمه يا كلماتي بعد يا قبل از خود باشد، با قرار دادن سه نقطه بين دو كلمۀ نوشته شده، عبارت معنا خواهد شد؛ مانند: «لايَزالُ ... في مِريَةٍ: پیوسته در تردید هستند.»
8ـ از ميان حروف متصل به افعال و اسامي، تنها حروفي كه در معنا نقش دارند همراه فعل يا اسم ذكر ميشوند؛ نظير: حروف نفي متصل به افعال؛ مانند: «لاترفعوا: بلند نکنید»؛ همچنين ضماير متصل به اسامي و افعال؛ مانند: «اَصابِعَهُم : انگشتانشان»
9ـ کلماتی که جمع هستند ولی در ترجمه فارسی مفرد معنا می شوند و امکان جمع آوردن ترجمه آنها نیست، در ترکیب ذکر میشوند؛ مانند: «اِنّا قاعِدون : ما نشسته‌ایم»، «قِرَدَةً خاسِئينَ : بوزینه‌هایی رانده شده»، «يَنقَلِبوا خائـِبينَ : دست خالي بازگردند»، «خاشِعينَ : در حالی که فروتناند»
10ـ مفعول مطلق در صورت نیاز به ذکر شدن، همراه فعل می آید؛ مانند: «يُسَلِّموا تَسليمًا: کاملاً تسلیم شوند» البته مفعول مطلقِ نوعی جدا آورده می شود؛ مانند: «ضَلَّ: قطعاً گمراه شده است ـ ضَلالًا بَعيدًا: گمراهی زیادی»
11ـ افعال با توجه به معنايي كه در فارسي دارند ترجمه ميشوند، چه مفرد باشند، چه مثني، چه جمع؛ مانند: «مايَستَوي: برابر نیستند» در آیۀ (مايَستَوِي الاَعميّْ وَ البَصير)
12ـ مرجع ضماير متصل به اسامي و افعال فقط در صورت لزوم و امكان، مشخص ميشود؛ مانند: «نُنشِزُها : آن (استخوانها) را پیوند می دهیم»
13ـ درتركيب حروف، اصل برتفكيك است؛ مانند: «مِمّا : مِن + ما» ولي اگر نياز باشد معنا ميشوند.
14ـ فعل شرط همراه با «اِن» شرطيه، به صورت مضارع معنا ميشود؛ مانند: «اِن تُبتُم : اگر توبه كنيد»
15ـ تركيباتي مانند: «فَلتَقُم» ابتدا به صورت «فَ + لِتَقُم» تجزيه و سپس ترجمه ميشوند؛ مانند: «وَ لتَنظُر: (وَ + لِتَنظُر) بايد ببيند»
16ـ حروف عامل در معناي افعال در صورتی که محذوف باشند به صورت نمونه ذكر ميشوند؛ مانند: «تَأتينا : در اصل: لاتَأتينا: براي ما نمي‌آيد»
17ـ در مواردي مانند توضيحات تفسيري احتمالي، كلمات محذوف و مقدّر، مراد و معناي دوم كلمه، از پرانتز استفاده ميشود؛ البته پرانتز به گونهاي قرار میگیرد كه بدون آن هم، معنا کامل بوده و فقط براي توجه دادن مخاطب به معنای دیگر یا کاملتر شدن مفهوم استفاده ميشود؛ مانند: «بِحُسبانٍ : با حسابي (معين در حركتند)، بَريءٌ : بيزار (بيارتباط)»
18ـ در صورت لزوم و برای افاده بهتر معنا و رواني ترجمه در مورد صله و موصول، مراد از آن ذکر شده و معناي تحتاللفظي كلمات مورد توجه قرار نميگيرد؛ مانند: «ما مَلَكَت اَيديكُم : كنيزانتان»، «الَّذي بِيَدِهًّ عُقدَهُ النِّكاحِ : سرپرست زن» و یا اگر همراه «مِن» بیانیه باشند با توجه به سیاقِ جمله و آیه ترجمه میشود؛ مانند: «ما لا يَرضيّْ مِنَ القَولِ : سخنی را که خدا نمیپسندد»
19ـ لغات هم‌ريشه در يك صفحه، به لغات بالايي ارجاع داده ميشوند، مگر اينكه نكته خاصي وجود داشته باشد.
تصاویری از این مصحف شریف:
لازم به ذکر است صفحات بار گذاری شده، کامل نمی باشد؛ چنانچه قصد استفاده از فایلها را به طور کامل دارید با این مرکز مکاتبه و مورد استفاده را اعلام فرمایید.
جهت مشاهده و دریافت فایل های (pdf) این مصحف شریف، بر روی گزینه های زیر کلیک نمائید:
- صفحه 003 تا 050: (کلیک کنید) 15.54Mb
- صفحه 051 تا 100: (کلیک کنید) 17.44Mb
- صفحه 101 تا 150: (کلیک کنید) 17.52Mb
- صفحه 151 تا 200: (کلیک کنید) 16.86Mb
- صفحه 201 تا 250: (کلیک کنید) 17.01Mb
- صفحه 251 تا 300: (کلیک کنید) 18.67Mb
- صفحه 301 تا 350: (کلیک کنید) 18.47Mb
- صفحه 351 تا 400: (کلیک کنید) 18.04Mb
- صفحه 401 تا 450: (کلیک کنید) 17.07Mb
- صفحه 451 تا 500: (کلیک کنید) 17.62Mb
- صفحه 501 تا 550: (کلیک کنید) 18.97Mb
- صفحه 551 تا 604: (کلیک کنید) 20.08Mb
