به راستی یکی از علت‌های اصلی پیشرفت اسلام، خلق نیکوی پیامبر صلی الله علیه و آله بوده است؛ چنان‌که گفته‌اند سه چیز باعث پیشرفت اسلام شد: مال خدیجه(س)، شمشیر امیر المؤمنین علی علیه السلام و اخلاق نبی صلی الله علیه و آله.
امام علی علیه السلام که نزدیک‌ترین شخص به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بود، او را چنین معرفی فرموده است: «همانا نگریستن در اخلاق پسندیده و حالات درست او، برای کسی که اندیشه کند، کافی و دلیل روشنی است برای کسی که بخواهد حقیقت را دریابد؛ (ویژگی‌هایی) مانند: بردباری، گشاده‌رویی، تواضع، چشم پوشی از خطاکار، مهربانی با فقرا، یاری ناتوانان، تحمل سختی‌ها، گرد آوردن سجایای پسندیده، زهد در دنیا (با این‌که دنیا به او رو آورده بود) و بازداشتن خود از دنیا (با این‌که دنیا به او توجه کرده بود) و بهرۀ فراوانی که از جود و بخشش و شجاعت و دلیری داشت. روزش را با گرسنگی می‌گذراند و از شدت گرسنگی، سنگ بر شکمش می‌بست و دعوت دیگران را می‌پذیرفت و مانند بردگان غذا می‌خورد و در میان مردم، مثل یکی از آنها بود و آن‌قدر عبادت کرد که پاهایش ورم کرد و دیگر سجایای نیکویی که تمام نمی‌شود و شمارش‌پذیر نیست و صفات پسندیده‌ای که پوشیده نمی‌ماند.»
* برگرفته از قرآن حکیم (عمومی) صفحه 71
