کتاب شریف «مفاتیح الجنان» با شیوه اعراب گذاری کم علامت

ویژگی­‌های نگارشی:

در تعیین متن مفاتیـــح الجنان به نسخـــه­های متعــــدد موجــــود از آن، از جمله نسخه­ای به خط مرحــوم طاهــر خوشنویس و تصحیـــح دست­نویس مرحــوم حاج شیخ عباس قمـــی مراجعـــه شد؛ اما متن این کتـــاب در اغلب مــوارد با نسخه چــاپ شده در سال 1388 توســط انتشارات «دار العرفان» مطابقت دارد.

با توجه به اختلاف نسخه­ها در مورد برخی از کلمات یا عبارات ادعیه، زیارات و...، این موارد به دو شکل نشان داده شده است:

1. کلمات یا عباراتی که داخل پرانتز و به صورت کمرنگ نوشته شده: در اینگونه موارد باید عبارت داخل پرانتز، یا عبارت قبل از آن خوانده شود و خواندن هر دو عبارت، صحیح نمی­باشد؛ مانند: «طَلَبَ ثاری (ثارِکُم)».
2. کلمات یا عباراتی که داخل قلاب نوشته شده: اینگونه کلمات یا عبارات می­تواند در ادامه عبارات قبل از خود خوانده شود؛ مانند: «وَ سَلَّمَ تَسلیماً [کَثیراً]»

به منظور تدوین اصول و مبانی نگارشی متن مفاتیح الجنان، شورای علمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم، پس از برگزاری جلسات متعدد، شیوه­نامه­ای را در سه بخش «علامت­های نقطه­ویرگول»، «علامت­گذاری حروف و کلمات» و «املای کلمات» تنظیم نمود که برخی از موارد قابل ذکر آن به شرح زیر است:

* علامت­های نقطه ­ویرگول: از آنجا که وجود علایم نقطه­ ویرگول، سبب صحیح خواندن عبارات ادعیه، زیارات، مناجات­ها و سایر اذکار مفاتیح می­شود و علاوه بر آن، تأثیر به­سزایی در القای معنای صحیح عبارات ادعیه، زیارات و ... دارد. در این نسخه از مفاتیح الجنان ـ برای نخستین بار و با بهره­گیری از منابع معتبر و کتب املای عربی ـ از این علایم  به صورت کاملاً علمی استفاده شده است. این علامت­ها عبارتند از:

- نقطه ←   .

- نقطه ویرگول ←   ؛

- ویرگول ←   ،

- دو نقطه ←   :

- سه نقطه ←  ...

- علامت سؤال ←   ؟

- علامت سؤال انکاری ←  ؟!

- علامت تعجب ←  !

- گیومه ←  «     »

- پرانتز ←  (   )

- پرانتز گل­دار 

- قلاب ←  [   ]

- خط فاصله ←  ــ

* علامت­گذاری حروف و کلمات: به منظور ایجاد سهولت در قرائت متن ادعیه برای عموم مردم، در این نسخه ـ مطابق با شیوه علامت­گذاری مصاحف مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران ـ از علایم و حرکات غیر ضروری که باعث شلوغی خط و ایجاد مشکل در خواندن می­شود، استفاده نشده است؛ مهم­ترین این موارد عبارت­اند از:

- عدم استفاده از علایم همراه صداهای کشیده؛ مانند: «اَعوذُ بِرِضاکَ»

- حذف علامت سکون؛ مانند: «وَاجعَلنا»

- استفاده از حــرکات ریز برای همـــزه­های وصل بعـــد از علایم نگارشی، به منظـــور تشخیص حـــرکت آن هنگام شــروع؛ مانند: «یا عَظیمُ تُرجی لِکُلِّ عَظیمٍ، اغفِرلِیَ العَظیمَ»، «... وَالفائِزینَ بِجَنَّتِکَ، اَّلنّاجینَ بِرَحمَتِکَ »  

* املای کلمات: در نگارش متن ادعیه، با مبنا قرار دادن کتب معاصر و معتبر املای عربی، سعی شده است کتابت کلمات، مطابق با جدیدترین قواعد املاء صورت پذیرد. در این خصوص به منابعی همچون «المفصّل فی الاملاء العربی» تألیف ناصف یمین و «الواضح فی­الإملاء العربی» محمد زرقان الفرح مراجعه شده است. ویژگی­های دیگر این نسخه از مفاتیح الجنان عبارت­اند از:

- استفاده از فونت رایانه­ای نسخ عربی که توسط کارشناسان مرکز طبع و نشر قرآن کریم ساخته شده است.

- نگارش توضیحات مربوط به ادعیه و زیارات با خط درشت، برای توجه بیشتر به مطالب و محتوای ارزشمند آن.

- تقدیم فضائل سوره­ها بر متن سوره­ها در ابتدای مفاتیح.

- تقدیم دعای روز شنبه در دعاهای ایام هفته.

- تنظیم ادعیه و اعمال شب­های ماه مبارک رمضان به ترتیب زمان آنها.

- درج بخش «باقیات الصالحات» در انتهای مفاتیح به جای حاشیه صفحات.

ترجمـه:

ترجمه به کار رفته در این نسخه از مفاتیح الجنان اثر محقق اندیشمند، استاد حسین انصاریان است که با خلوص نیت و به منظور ترویج فرهنگ غنی اهل بیت (ع) آن را در اختیار مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران قرار داده­اند. ضمناً متون فارسی و توضیحات مربوط به ادعیه و زیارات توسط ایشان به قلمی روان و با نگارش امروزی ـ با اخذ اجازه از فرزند مرحوم مؤلف ـ بازنویسی شده است. در همین جا از جناب حجت الاسلام و المسلمین استاد حسین انصاریان، تشکر می شود و از خوانندگان محترم نیز تقاضا داریم که ایشان را از دعای خیر خویش بهره­مند نمایند.

از دیگر ویژگی های بارز این کتاب شریف، می توان به صحت نگارش و اعراب گذاری کلمات اشاره نمود، که حاصل بازبینی ها و تصحیح های مکرر، توسط برجسته ترین مصححان این مرکز می باشد؛ و این دقت بکار رفته در تولید این اثر می تواند الگوی مناسبی برای کاتبان و ناشران متون دینی باشد.

مرکز طبع و نشر قرآن بر خود لازم می­داند تا از زحمات اساتید بزرگوار آقایان عبدالرسول عبایی و ابوالفضل علّامی ـ که عهده­دار تحقیق و درج علایم نگارشی، نظارت بر صحّت املای کلمات و اشراف علمی بر متن این اثر بوده­اند ـ تشکر و سپاسگزاری ­نماید.

همچنین از اعضای محترم شورای علمی مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران و نیز همکاران واحدهای تحقیق و پژوهش، آماده­سازی، تصحیح، فنی و رایانه، هنری و انتشارات تشکر می شود که با تلاش بی­وقفه و همکاری صمیمانه در تهیه این اثر کوشیده­اند.

انشاء الله مجموعه این تلاش­ها که در جهت ترویج معارف اهل بیت (ع) صورت گرفته است، مورد رضایت حضرت حق قرار گیرد و خوانندگان عزیز و شیفتگان خاندان عصمت و طهارت (ع)، مؤلف و مترجم محترم و همه دست­اندرکاران تهیه این اثر را از دعا و طلب مغفرت فراموش ننمایند.

- برای دیدن تصاویری از صفحات داخلی این کتاب شریف کلیک کنید

- جهت دریافت فایل الکترونیکی (PDF) این کتاب شریف، کلیک کنید (76.8M)